Een rolstoel is een stoel met wielen waarmee de persoon in kwestie zichzelf mee kan voortbewegen.
Het in beweging zetten gebeurd d.m.v. een voor of achterwaartse beweging te geven aan het aan het wiel bevestigde binnenwiel. Afhankelijk van het type kan deze ook voorzien zijn van elektromotor. In de laatste jaren zijn er diverse ontwikkelingen doorgevoerd die er tot geleid hebben dat lichte materialen als carbon, titanium en aluminium veelzijdig toegepast worden bij het ontwerp.
Elektrische rolstoel
De aansturing van de elektrische rolstoel is tevens op diverse manieren door ontwikkelt. Afhankelijk van de handicap kan deze met bijvoorbeeld ademdruk aangestuurd worden. Qua toegankelijkheid zijn er de laatste jaren aanzienlijke verbeteringen aangebracht in diverse openbare ruimten. Zo zijn er in Musea vaak extra rolstoelen aanwezig, zie je dat de Ikea standaard rolstoelen buiten heeft staan en zie je dat ook kleine bedrijven steeds meer toegankelijkheid proberen te verschaffen. Daar over het algemeen treinen en bussen al goed zijn voorzien van rolstoelvriendelijke instap mogelijkheden, beginnen nu dus ook de kleinere bedrijven zich hier bij aan te staan. Afhankelijk van de mobiliteit van de gebruiker kan er gekozen worden voor de volgende modellen:
- Duwrolstoel voor begeleiders
- Handbewogen rolstoel
- Rolstoel voor incidenteel gebruik.
- Tijdelijk gebruik rolstoel
De duwrolstoel wordt vaak gebruikt voor mensen met ernstige meervoudige handicaps die zichzelf niet kunnen verplaatsen. Dit model wordt in beweging gebracht door tegen de handvatten aan te duwen aan de achterzijde. Daarnaast is dit type vaak voorzien van kleinere wielen dan de normale modellen en kan hij voorzien zijn van op maat gemaakte aanpassingen.
Handbewogen rolstoelen
De handbewogen rolstoel is voorzien van een binnenwiel waarmee de gebruiker zichzelf kan voortbewegen. Hierin zijn tevens twee varianten mogelijk. Voor dagelijks intensief gebruik en één voor incidenteel gebruik. Het model voor dagelijks gebruik is vaak voorzien van een vast frame en mag niet meer dan 10 kg wegen. Het ontwerp voor incidenteel gebruik weegt aanzienlijk zwaarder ( 11 tot 15 kg ) en is voor klein gebruik buitenhuis. Vanwege het gewicht en zijn constructie is deze niet geschikt om lange afstanden mee af te leggen. Dit soort rolstoelen zijn vaak opvouwbaar en hebben individuele aanpassingen (die je ook terugvind bij veel rollator modellen).
Modellen voor tijdelijk gebruik
De rolstoelen voor tijdelijk gebruik zijn bedoelt voor personen die een tijdelijke beperking hebben.
Hierbij valt te denken aan een gebroken been. Dit type rolstoel is bedoelt voor het vervoer van bed naar wc of van ziekenhuisbed naar de auto. Om blessures aan het lichaam te voorkomen mag ook dit type niet intensief gebruikt worden. Ook voor vervoer op het strand is een specifiek type op de markt. De strandrolstoel is uitgerust met extra grote luchtbanden die enigszins op ballonnen lijken. Vaak te herkennen door de opvallende kleur banden en in eerste aanzicht het nogal futuristische ontwerp.
Vergelijking met scootmobielen
Hoewel zowel een rolstoel als een scootmobiel (m)in(der)validen extra mobiliteit geeft zijn er een flink aantal grote verschillen tussen de twee producten.
- De eerste en meest duidelijke is het formaat. Rolstoelen zijn echte stoelen, terwijl scootmobielen een compleet stuurhuis hebben. Zelfs de opvouwbare (en dus compactere) modellen hebben vaak al een voetensteun en zijn dus al snel twee keer zo ‘lang’ als een rolstoel. Daarnaast zijn rolstoelen zelden gemotoriseerd en dus veel lichter. De scootmobielen hebben altijd een motor en een zwaar accupakket aan boord, dat de motor van de benodigde energie voorziet.
- Het tweede verschil is de vorm van aandrijving. Zoals al gezegd hebben de scootmobielen, in tegenstelling tot rolstoelen, die er maar zelden mee zijn uitgevoerd, altijd een motor. De rolstoel moet geduwd worden, of worden voortbewogen door degene die erin zit. Prima voor korte stukjes, bijvoorbeeld in het zieken- of verzorgingstehuis, maar boodschappen doen kost vaak te veel inspanning. Dan is een scootmobiel (dat nogal ‘ns wordt afgedaan als invalidenkarretje) een erg handig alternatief. Zo’n wagentje brengt je (rekening houdende met de actieradius) bijna overal met een acceptabele snelheid. Zeker de grotere modellen slagen daar uitermate goed in!
- Een volgende onderscheidende factor betreft de mogelijkheid om de scootmobiel of rolstoel in en uit te klappen. Hoewel er sommige scootmobiel-modellen zijn waarbij invouwen een mogelijkheid is, zal het nooit zo compact worden als een rolstoel. De grote en zware scootmobielen zijn al helemaal geen partij voor de vouwkunsten van een simpele rolstoel die je zonder enige moeite onder de trap wegschuift.
Wat hebben deze rolstoelen gemeen?
Overeenkomsten zijn er ook: beide producten zijn bedoeld om het mensen met een mobiliteitsprobleem gemakkelijker te maken. In beide gevallen zit de ‘patiënt’ in een zo comfortabel mogelijke stoel, al zijn de verstelmogelijkheden daarvan bij een scootmobiel veel uitgebreider. Denk bovendien niet dat scootmobielen alleen buitenshuis kunnen worden gebruikt en rolstoelen alleen binnen dienst doen, want beide producten voelen zich zowel binnen als buiten prima thuis en zijn veilig te gebruiken.